Juli 1941

1941 —– 1 juli dinsdag.

Van Houtum: Volgens geruchten neemt de Duitse politie in Nederland alle politiek fanatieke Gereformeerde dominees gevangen.
1941 —– 2 juli woensdag.

Van Houtum: ‘s Middags komt iemand van de Winterhulp op Brouwersmolen. Hij vraagt hoeveel de fabriek aan deze (NSB) instelling wenst te geven. De directie antwoordt hem dat de fabriek al voldoende voor de Winterhulp doet door ruim 20 overbodige arbeiders werk te geven die niet mogen worden ontslagen. Hij maakt hiervan een nauwkeurige aantekening en vertrekt zonder iets te hebben ontvangen.
1941 —– 3 juli donderdag.

Van Houtum: Alle burgers die op zondag een anjer droegen en door de politie zijn betrapt moeten hun radiotoestel inleveren en een distributietoestel wordt onklaar gemaakt. De Ortskommandant van Apeldoorn verbiedt het bekladden van gebouwen. In dit verband wijst hij erop dat maatregelen van de Rijkscommissaris ook voor NSB-ers gelden,
1941 —– 4 juli vrijdag.

Van Houtum: De gemeente Apeldoorn heeft eindelijk weer eens een buitenkansje. Voor de komende 14 dagen worden 80 koeien geslacht. De Apeldoornse jeugd hoeft niet langer tussen 23 en 6 uur thuis te blijven. De straf wordt opgeheven.
1941 —– 5 juli zaterdag.

Van Houtum: Seyss-Inquart ontbindt in Nederland de volgende politieke partijen: VD, SGP, CDU, ARP, CHU, VB, RKSP en SDAP.
1941 —– 6 juli zondag.

Van Houtum: Vanaf 14 juli vallen jam, stroop en andere broodsmeersels onder de distributie. De verkoop blijft tot 14 juli verboden. Het rantsoen bedraagt in totaal 500 gram per vier weken. Seyss-Inquart komt ‘s middags door Apeldoorn. Eerst komen enige motorfietsen met Duitse en Nederlandse politie. Daarna volgen drie grote snelrijdende luxewagens en vele motoren.
1941 —– 7 juli maandag.

Van Houtum: In de buurt van Epe daalt een aangeschoten Engelse bommenwerper. Het toestel landt veilig. De bemanning steekt het daarna in brand. Zij worden spoedig door de politie opgepakt.
1941 —– 8 juli dinsdag.

Bloem: De 22e juni 41 is Hitler Rusland binnengevallen. Men zegt dat de blokkade zo scherp gewerkt heeft dat hij dit van honger doen moest. Men zegt dat met de duikbootaanmaak, die in de winter van 1940 op grote schaal is geschied, zeer veel sabotage is gepleegd. Men zegt dat er te veel zwavel in het ijzer is blijven zitten. Dit zou in hoofdzaak door de communisten gedaan zijn. Men zegt dat bij Amersfoort zeer veel munitie ontploft is door er bommen op te gooien.
1941 —– 9 juli woensdag.

Van Houtum: Om 1.30 uur vallen twee bommen in de buurt van de transformatoren in Wormen op een aardappelland. Veel huizen lopen glasschade op. Het is maar goed dat deze bommen hun doel missen want in een nabijgelegen gebouw liggen grote hoeveelheden munitie. Duitse soldaten vervoeren overdag deze springstoffen naar elders. De Duitsers verbieden het dragen van knopen van een militair uniform met de Nederlandse Leeuw er op.

Bloem: Er komen geregeld ‘s nachts veel Engelse vliegtuigen over. Men zegt dat de oostelijk gelegen spoorweguitgangen naar Duitsland gebombardeerd zijn zodat de uitvoer van koeien nu gestremd is en deze terug komen. Men zegt dat een gedeelte in weilanden gedreven was en de slagers kregen van deze wel haast het dubbele rantsoen. Door de aanhoudende droogte is er nu een groot te kort aan aardappelen doordat de nieuwe nu de 9-7-41 nog haast niets opleveren.

1941 —– 10 juli donderdag

Van Houtum: Van 11.30-12.30 uur moeten allen waarvan de geboortenaam Van Houtum is hun persoonsbewijs halen. Alles verloopt vlot. Op dezelfde tijd vindt de installatie van de nieuwe NSB-burgemeester [den Besten] plaats. Op het Raadhuisplein is een kleine versiering aangebracht. Evenals op een kermis hoort men de hele morgen op dit plein grammofoonmuziek. Er wapperen alleen NSB-vlaggen. Eerst houdt de loco-burgemeester Stempher (vroeger lid SDAP en nu lid NSB) een zeer vleiende rede. Daarna spreekt het oudste raadslid en tenslotte Den Besten. De ´burgemeester´ bedankt niemand in zijn rede maar uit alleen dreigementen aan de bevolking van Apeldoorn. Na afloop houdt hij nog een receptie. Vele bestuursleden van verenigingen worden verzocht dit bij te wonen maar zo goed als niemand komt. ‘s Avonds vindt in het Oranjepark een concert plaats. Overal komen weinig mensen.

Bloem: ‘s Nachts van 9 op 10-7 is er een bom gevallen in Wormen bij G. Veneman in de rogge. Overigens een druk verkeer van Duitse vliegtuigen naar Engeland en omgekeerd.
1941 —– 12 juli zaterdag.

Bloem: Naar men zegt moet de bom bij Veneman bestemd zijn geweest voor een elektriciteitsgebouw daar in de buurt welke vol munitie zat. Daardoor hebben de Duitsers er daags daarna zeventien vrachtwagens munitie uit gehaald en naar elders getransporteerd. Ook de Holterberg zou gebombardeerd zijn door de munitie die daar zat. Dit zou drie dagen gebrand hebben door de benzine- en olievoorraden.
1941 —– 14 juli maandag.

Van Houtum: Seyss-Inquart benoemt J. Meijer tot commissaris van politie in Apeldoorn. Hij was kapitein bij de politieopleidingsschool in Schalkhaar. De distributie van thee, theesurrogaat en koffie houdt op. Er zijn geen voorraden meer. Later zal zogenaamd als verrassing nog eenmaal een bon worden bekend gemaakt. Om vijf uur loopt een Duitse sergeant het fabrieksterrein op. Zijn motorfiets heeft een lekke band en hij wil hiervoor een fietspomp hebben. Hij is nogal verwaand en dreigt de vrachtauto te vorderen als hij niet geholpen wordt. Van een arbeider krijgt hij te horen dat hij de auto maar moet vorderen omdat een fietspomp niet bij zijn band past. Tenslotte moet een Gefreiter [korporaal] de band oppompen met de pomp die aan de motorfiets bevestigd is. Dit gaat zeer langzaam. De soldaten komen uit Deventer en moeten in Amsterdam vijf half versleten banden ruilen voor nieuwe. Hiervoor rijden zij over Ede (benzinebesparing?). De commissaris-generaal voor het Veiligheidswezen vaardigt een bepaling uit. Alle marsen in gesloten verband of in uniforme kledij worden tot 1 september verboden. Overtreding wordt gestraft met ten hoogste zes maanden of 1000 gulden. Hierdoor gaat de vierdaagse die op 22 juli zou beginnen niet door.
1941 —– 17 juli donderdag.

Van Houtum: Het vleesrantsoen bedraagt van 18-26 juli 400 gram en daarna 300 gram per week. De krant wil niet zeggen waar deze verhoging een gevolg van is. Vanaf 2 augustus krijgt de consument uitsluitend taptemelk. Het verwijderen van de laatste 2 1/2 % vet is noodzakelijk om ´onze´ positie op peil te houden. De Overheid raadt een ieder aan zo zuinig mogelijk met gas en elektriciteit om te gaan. Overtredingen brengen strenge straffen met zich mee. Burgemeester en Wethouders van Apeldoorn nemen alle eisen van de overheid voor het vestigen van een Duitse school hier aan. Hiervoor zal school nr.27 aan de Loolaan worden ingericht. De gemeente moet een ´krediet´ van 44.000 gulden verlenen voor herstel van de school.
1941 —– 20 juli zondag.

Van Houtum: Om middernacht begint de Engelse radio-uitzending met tweemaal drie morsetekens V. Daarin wordt de volgende oproep van Churchill voorgelezen ´Alle inwoners van de bezette gebieden nemen plaats in het V-leger onder bevel van Briton. In dit leger moeten orde en discipline heersen. De letter V is het menetekel [teken aan de wand] voor de Duitsers´. De kolonel vervolgt verder dat iedereen zoveel mogelijk V’s moet tekenen (of al uitgeknipt) moet rond strooien. Er mag geen ogenblik zijn dat de Duitsers geen V’s voor ogen zien of horen. Het mysterieuze miljoenenleger volbrengt overal goed de opgedragen taak. In Apeldoorn zijn ‘s nachts op wegen en gebouwen overal V’s geschilderd. Voor de deur van de beruchte agent D. is op de weg een grote oranje V geschilderd. In zijn tuin en voor zijn huis liggen honderden uitgekipte V’s en menigeen draagt een V insigne.
1941 —– 23 juli woensdag.

Van Houtum: ‘s Middags vindt de installatie van de nieuwe commissaris van politie plaats (majoor Meijer). Voor een café van een NSB-er in Apeldoorn moeten alle Oranje V’s worden verwijderd. De gemeentearbeiders hebben de plicht dergelijke V’s van alle gebouwen en voorwerpen te verwijderen. In Beekbergen gaat de politie nog verder en neemt alle radiotoestellen in beslag van hen die aan de Dorpstraat wonen. Dit komt allemaal door de letter V.
1941 —– 24 juli donderdag.

Van Houtum: Onder leiding van de nieuwe commissaris van politie en de burgemeester [den Besten] bekladden NSB-ers enige huizen van joden en de synagoge in Apeldoorn. Voor de jodenkerk staan de woorden ´jood, pas op, Nederland ontwaakt.´ De NSB-ers trappen de deur van de kerk in en slaan enige ruiten stuk. Zij vernielen alles in de kerk wat nog aanwezig is. Op de preekstoel staan enige wolfsangels en Hakenkruizen. ‘s Morgens moet mijn zuster op de Arbeidsbeurs verschijnen. Zij heeft momenteel geen werk en de ambtenaren wilden bij de uitreiking van het persoonsbewijs bij haar voor het beroep werkloos invullen. Dit gebeurde gelukkig niet. Na het inleveren van haar rentekaart krijgt Dinie opnieuw last over haar beroep. Zij moest enige dagen geleden op de Raad van Arbeid een formulier ondertekenen zonder dat zij de inhoud mocht lezen. Door deze handtekening moet zij nu naar de Arbeidsbeurs. De ambtenaren willen haar met alle geweld inschrijven. Het lukt mijn zuster dit te voorkomen. Op deze inschrijvingen volgt meestal gedwongen arbeid in Duitsland.
1941 —– 25 juli vrijdag.

Van Houtum: Alle kranten schrijven sinds enige dagen lange artikelen over de verbruikersbeperkingen van gas en elektriciteit. Men moet zo zuinig mogelijk het eten bereiden. Er zijn vele nieuwe recepten voor rauwkost. Men moet bovendien veel gebruik maken van thermosflessen en hooikisten. In heel Nederland raakt het tandrubber voor de kunstgebitten op. Voortaan zal men hiervoor kunsthars gebruiken.
1941 —– 26 juli zaterdag.

Van Houtum: De Duitsers nemen op Het Loo willekeurig vijf burgers gevangen omdat er op een plein een grote W met een kroon geschilderd staat. Een NSB-er wees hen aan. Onder hen bevindt zich ook een kapper. Enige collega’s uit Apeldoorn nemen om de beurt zijn zaak waar. Volgens geruchten zouden alle inwoners langs een bepaald gedeelte van de Waterloseweg hun radiotoestellen moeten inleveren. De Duitsers brengen dr. Colijn en 60 andere Anti Revolutionairen [politieke partij met een Gereformeerde achtergrond] over naar een concentratiekamp in Duitsland. De BBC wijdt een groot deel van de uitzendingen aan deze beestachtige Duitse maatregel.

Bloem: Van de bommen die enkele weken geleden op Klarenbeek bij de Moor gevallen zijn is er gisteren de 25-7-41 één gedemonteerd. Deze was nog niet ontploft. Daarbij werden één Duitser gedood en twee zwaar gewond aan het gezicht en rug. De Duitsers zouden gezegd hebben dat de Engelsen iedere keer andere bommen maakten en dat ze hierdoor de constructie niet kenden.
1941 —– 31 juli donderdag.

Van Houtum: Wij moeten ‘s middags het koper inleveren en brengen een deel van een koperen plaat en een verwrongen houder van een petroleumlamp. In het lokaal van de Openbare School liggen allerlei mooi antieke voorwerpen te midden van grote prullen. Het koper zal wel worden omgesmolten en voor kogels worden gebruikt. Daarmee worden later Nederlanders gefusilleerd. De Overheid dreigt de bevolking met het afsnijden van gas en elektriciteit bij overmatig gebruik.

Bloem: Er zijn 80 vrachtauto’s, nog van ons leger, in de richting Zutphen getrokken en ook een 40-tal luxe auto’s.