Februari 1941

1941 – 1 februari zaterdag.

Van Houtum: De puntenwaardering is voor de tweede textielkaart aanzienlijk gewijzigd. Voor de meeste goederen moet men meer punten geven. Er zijn ook andere textielproducten, bijvoorbeeld dassen op de bon. Men moet de punten van de textielkaart door de winkelier laten afknippen en bovendien de stamkaart nog tonen.

1941 – 2 februari zondag.

Van Houtum: De laatste dagen schrijven Britse vliegtuigen allerlei letters en tekens tegen de heldere hemel. Het zou een code zijn voor enkele Nederlanders met het oog op de aanstaande bevrijding. De Duitsers kunnen deze ´codes´ niet ontcijferen en zeggen dat de figuren de resten van uitlaatgassen zijn.

1941 – 4 februari dinsdag.

Van Houtum: De Duitsers verhogen in Nederland plotseling alle spoorwegtarieven. De pers meldde een paar maand geleden dat van verhoging geen sprake kon zijn. Alle te verwachten bepalingen worden eerst tegengesproken en later plotseling ingevoerd.

1941 – 5 februari woensdag.

Bloem: Gepasseerd in richting Apeldoorn, 38 zware en lichte wagens van de weermacht.

1941 – 6 februari donderdag.

Bloem: Nu de werkzaamheden op Teuge met het vliegveld en de vele gebouwen misschien haar einde naderen heeft de Duitse Weermacht op het Gietelse Broek (veldnaam van landerijen aan de Broekstraat) in Klarenbeek een terrein van 11 hectare onteigend en hierop seininrichtingen (misschien tevens afweergeschut) geplaatst. Een 25-tal manschappen zijn ingekwartierd bij ´Dennenlust´. Een paar oversten bij de voornaamste alhier onder andere bij de pastorie en de dokter enzovoort.

1941 – 8 februari zaterdag.

Van Houtum: In een danslokaal in Apeldoorn ontstaan relletjes omdat de eigenaar geen NSB-er in uniform wil toelaten. De NSB-ers gaan bij het café aan het marktplein, dat voor hen een wapenmagazijn is, hulp halen. Zowel de politie als de Duitsers mengen zich in het geval en keren zich tegen de NSB-ers. Enkele landverraders raken gewond. Maar er vallen geen doden.

1941 – 10 februari maandag.

Bloem: ‘s Avonds geregeld vliegtuigen in de lucht en de gehele nacht door nog zegt men.

1941 – 11 februari dinsdag.

Van Houtum: ´s Morgens ontvang ik een schrijven om me vrijwillig voor de Nederlandse Arbeidsdienst te melden. Het wordt als kennisneming aangenomen.

Bloem: Weer vliegtuigen gehoord, gaande in oostelijke en westelijke richting.

1941 – 12 februari woensdag.

Van Houtum: Seyss-Inquart vindt het nodig een verordening uit te vaardigen dat huizen niet meer verhuurd mogen worden zonder een verklaring van Burgemeester en Wethouders. Ook moet het vrij zijn van wandgedierte. Dit is een goed voorbeeld hoe snel de hygiëne sinds de Duitse bezetting is gedaald.

1941 – 13 februari donderdag.

Van Houtum: In Nederland is een kapverbod voor populieren. Zwarthandelaren in klompen gingen lange rijen van deze bomen vellen.

Bloem: (en 14 februari) Weer vliegtuigen in Oostelijke richting.

1941 – 15 februari zaterdag.

Van Houtum: ´s Avonds passeren weer grote aantallen Britse vliegtuigen. Het is nog veel drukker en interessanter dan de vorige avond. Eén vliegtuig blijft van 8.30 – 10 uur boven Ugchelen rondcirkelen. Waarschijnlijk heeft deze een bom op vijf kilometer afstand geworpen. Deze valt naar wij later horen in de bossen bij de Dassenberg. Daar bijna iedereen naar buiten gaat kijken naar de vele zoeklichten en lichtfakkels jaagt de Apeldoornse politie alle burgers van de straat.

Bloem: ‘s Avonds van rond 8 uur tot ‘s nachts geregeld een zeer druk vliegtuiggeronk. Om circa 8 en 9 uur zijn ontploffingen gehoord in zuidelijke en westelijke richting. In de vooravond waren een 15-tal zoeklichten richting Arnhem tot en met Brummen geregeld in actie doordat rondcirkelende vliegtuigen een 5-tal lichtkogels uitgeworpen hadden. De installatie bij Frans Schimmel op het Gietelse Broek was ook in werking wat niet anders te zien gaf dan een opslaand en direct weer gedoofd licht. Men is daar nu bezig met barakken te bouwen, een 6-tal. Tevens staan er aan de Broekstraat een 3-tal auto’s, schijnbaar om berichten op te vangen en misschien uit te seinen.

1941 – 16 februari zondag.

Van Houtum: Volgens geruchten zouden aan het einde van de week de lucifers worden gedistribueerd. De Duitsers vernielen de Apeldoornse kazernes erg. Zij oefenen zich in het speerwerpen door hun bajonetten op een doel (meestal een deur) te werpen enzovoort.

1941 – 17 februari maandag.

Van Houtum: De leerlingen van de Christelijke School te Lieren komen als het ware in opstand tegen hun medeleerlingen die tot de NSB behoren. Het hoofd van de school kan er weinig tegen doen omdat de kinderen buiten de school alleen hun ouders gehoorzamen. Deze zeggen gewoon tegen hun kinderen ´Sla er maar los op die NSB-ers.´ Een NSB-er op de openbare ULO school verraadt twee van zijn medeleerlingen voor het verspreiden van anti-Duitse liedjes. De politie arresteert de twee jongens. Na afloop van de lessen gaan de overige leerlingen in optocht naar het huis van de NSB-er. Daar gooit één van hen alle ruiten in. Zij houden voorts nog een betoging voor de huizen van andere NSB-ers van de school. Zij bereiken in zoverre iets. Het huis van de verrader wordt nu door een WA-man bewaakt. Terwijl alle NSB-ers van de school niet zonder begeleiding van een WA-man naar school gaan of er van terugkeren. Joodse bloedgevers (transfusiedienst) mogen alleen nog bloed aan joden afstaan. Voor 1 maart aanstaande moeten zij uit de bloedgeverlijsten worden verwijderd.

1941 – 19 februari woensdag.

Van Houtum: Eén van de beruchtste NSB-ers in Ugchelen (de politieagent D.) verhuist naar Apeldoorn. De verhuizing gebeurt alleen bij duisternis. Uit vrees dat de Ugchelse bevolking hem anders met gejuich uitgeleide zou doen.

1941 – 20 februari donderdag.

Van Houtum: Een NSB-er op de HBS klaagt een medeleerling aan bij de directeur voor belediging van de NSB. De directeur jaagt hem twee dagen van school. De NSB-er is weer tevreden.

1941 – 21 februari vrijdag.

Van Houtum: De Duitsers ontslaan een groot aantal op Nederlandse vliegvelden werkende arbeiders. Zo bijvoorbeeld in Deelen 1400. Dit zou met het Duitse offensief in verband staan. Er lopen bijna geen personentreinen meer. Alle treinen hebben vertraging.

Bloem: Men zegt dat in Brabant veel scholen en ook kloosters ontruimd moesten worden omdat er zeer veel Duitsers, naar men zegt, ingekwartierd moesten worden. Men beweert dat de autobussen voorzien van benzine gereed staan evenals de locomotieven die ook op stoom zouden staan.

1941 – 22 februari zaterdag.

Van Houtum: Op de grote spoorlijnen rijden steeds meer dieseltreinen. Zo ook tussen Amersfoort en Deventer. Stoomlocomotieven zouden voor het burgerlijke verkeer worden uitgeschakeld en ingezet voor vervoer van Duitse troepen. ´s Middags houdt de NSB een optocht door Apeldoorn. Daar in Apeldoorn de gekkenclub te klein is moeten ook NSB-ers uit andere gemeenten meelopen. De politie moet overal borden plaatsen welke de richting van de Ortskommandantur aangeven. De borden zijn voorzien van twee verduisteringslampen achter een zinken scherm. Alle ouders van kinderen gaande op de Openbare ULO moeten ‘s avonds een vergadering op die school bijwonen naar aanleiding van de onlusten van maandag . Alleen het hoofd van de school en de vader van de ´mishandelde´ NSB-er mogen spreken. Het gelukt hun niet de ouders de schuld in de schoenen te schuiven.

Bloem: In de nacht van 21 op 22 februari zou vanaf 2 uur ‘s nachts zwaar geschut gehoord zijn in richting Arnhem – Zevenaar.

1941 – 23 februari zondag.

Van Houtum: ‘s Middags gaan mijn zuster en ik naar Eerbeek. Allen die de kabels langs het kanaal moeten bewaken denken als echte Nederlanders ´Onze tijd komt nog wel.´ In de afgelopen week deelde de politie straffen uit omdat enkele bewakers dronken waren of te vroeg naar huis gingen.

1941 – 24 februari maandag.

Bloem: Naar men zegt zijn niet in Loenen maar in Brummen kabels van de Duitse weermacht doorgesneden. Als vergelding moeten alle mannen van de gehele gemeente nu 6 maanden geregeld 8 uur aan één stuk op wacht blijven staan. Iedereen van iedere rang en stand, zelfs de pastoor, zou meetellen.

1941 – 25 februari dinsdag.

Van Houtum: De Duitsers nemen ‘s morgens alle al gevorderde paarden (deze moeten op de mark verschijnen) in beslag. Er komen speciale soldaten voor naar Apeldoorn. Het zijn Oostenrijkers. Zij arriveerden zaterdag . Ook deze soldaten doen veel inkopen. Zij beschikken over veel geld. ‘s Middags trekt een lange rij paarden (iedere Oostenrijker bewaakt drie dieren) gedurende twee uur door Beekbergen in de richting Loenen. Een groot deel blijft met de paarden in Beekbergen achter waar zij zich voor onbepaalde tijd inkwartieren. In Beekbergen is het weer hetzelfde beeld als op 10 mei 1940.

Bloem: ‘s Avonds om half elf aanhoudend zwaar geschut in de richting Arnhem – Zevenaar terwijl een vliegtuig steeds over ons cirkelde. Vermoedelijk voor manoeuvres. Naar men zegt zouden alleen vrijgesteld van wacht zijn in Brummen de NSB-ers en die van Duitse afkomst zijn. (NB: het zware geschut van 25-2-41 zou vanuit Rijnland hier gehoord kunnen zijn).

1941 – 26 februari woensdag.

Van Houtum: In Nunspeet rijden twee goederentreinen tegen elkaar. Het treinverkeer wordt omgeleid over Apeldoorn. Alle treinen, voornamelijk goederentreinen met vrachtauto’s en kanonnen, moeten nu over het zwakke lokaalspoor van Apeldoorn naar Zwolle rijden. Wil men bijvoorbeeld van Apeldoorn naar Deventer dan rijdt men via Zwolle omdat de spoorbrug in Deventer gerepareerd wordt. Ik krijg een schoolboek terug dat van hoger hand voor correctie moest worden ingeleverd. Slechts één bladzijde is door een andere vervangen. Deze correctie moet ook nog betaald worden. Gelukkig is de directeur zo wijs dit uit de kas van de boekenbeurs te betalen. Geen enkele leerling heeft voor dergelijke onzin één cent over. ‘s Middags meten Duitse officieren de Christelijke HBS op voor inkwartiering. Hetzelfde gebeurt met Tivoli en de Zuiderkerk [voormalige Gereformeerde kerk aan de Arnhemseweg]. Volgens geruchten zouden wij dan les krijgen op de Koninklijke HBS (wij ‘s morgens, de anderen ‘s middags) of in het hotel Oranje Nassau in Hoog Soeren.

1941 – 27 februari donderdag.

Van Houtum: ‘s Middags passeert een uit Zwolle komende goederentrein Apeldoorn. De vracht bestaat uit 50 pantserwagens. Generaal Christiansen maakt bekend dat werkgevers aan stakers geen loon mogen uitbetalen over de stakingsdagen. Het is ook geoorloofd de stakers te ontslaan.

1941 – 28 februari vrijdag.

Van Houtum: In Nederland komen de fietsbanden op de bon. Alleen zij die dagelijks een afstand van meer dan tien kilometer per fiets moeten afleggen komen voor een nieuwe band in aanmerking. De oude band moet door en door versleten zijn en bij het kopen van een nieuwe worden ingeleverd.