September 1941

1941 —– 1 september maandag.

Van Houtum: Het aardappelrantsoen bedraagt 4 1/2 kilo per week.
1941 —– 3 september woensdag.

Bloem: Weer een 40-tal nieuwe Ford vrachtwagens in de richting Zutphen getrokken.
1941 —– 6 september zaterdag.

Van Houtum: Om 12.45 uur komt Seyss-Inquart in snelle vaart per auto door Ugchelen. Voorop rijdt een agent van de Groene Politie op een motor. Daarna volgt een luxewagen met de Rijkscommissaris (nummerbord R.K.1) waarachter een even grote luxe wagen met zeven leden van de Groene Politie.
Alle joden in het Duitse Rijk moeten zich in het vervolg kenbaar maken door het dragen van een zespuntige ster van gele stof ter grote van een handpalm.
1941 —– 7 september zondag.

Van Houtum: ´De Flitspuit´ [een geheime radiozender] spreekt over de gemeente Apeldoorn. De weggejaagde burgemeester en de commissaris van politie zullen na de bevrijding met gejuich worden binnen gehaalden. Bloemen zullen dan niet ontbreken. ‘s Avonds passeren grote aantallen Britse vliegtuigen in de richting Duitsland. Om 22 uur ontploffen twee bommen in de buurt van Hoog Soeren. Zou er een aanval op het munitiedepot zijn geweest?
1941 —– 8 september maandag.

Van Houtum: De distributie van rijst houdt helemaal op. Men krijgt hiervoor havermout en gort. Alle kranten komen in nog beperkter vorm uit dan voorheen en de inhoud is alleen nog maar Duitse propaganda.

Bloem: ‘s Nachts van 7 op 8 september 1941 op de Beemte een Engels vliegtuig neergehaald. Daarin zaten 3 manschappen.
1941 —– 9 september dinsdag.

Van Houtum: De Duitse school in Apeldoorn (hoek Loolaan – Heuvellaan) wordt ‘s morgens geopend en begint met de eerste cursus.
1941 —– 11 september donderdag.

Van Houtum: Het Rijk zal voortaan de inzameling van eikels, kastanjes enz. regelen. Alle vruchten moeten bij de dichtstbijzijnde politieagent worden ingeleverd. Voor hoeveelheden groter dan 50 kilo is een vervoersbewijs nodig.
1941 —– 12 september vrijdag.

Van Houtum: De Duitsers vorderen in Apeldoorn veel paarden.
1941 —– 15 september maandag.

Van Houtum: Seyss-Inquart stelt een nieuwe verordening vast over de bewegingsvrijheid van de joden. Alle openbare inrichtingen van ontspanning, tijdverdrijf en voorlichting zijn voor hen verboden. Het is de joden ook verboden deel te nemen aan markten, veilingen, goederenbeurzen of het betreden van abattoirs. Voor het verhuizen van joden naar een andere gemeente is een vergunning nodig. De maximum straffen die er voor staan zijn zes maanden of 1000 gulden.

Bloem: De kabels gelegd tot bij Harm van Rijsen zijn doorgesneden. Van toen af gepost ‘s nachts, per 100 of 200 meter, 1 post.
1941 —– 17 september woensdag.

Van Houtum: Per week sterven in Nederland 40 joden. De namen mogen niet meer in de kranten worden bekendgemaakt. Hetzelfde geldt voor de sterfgevallen in de Duitse concentratiekampen (onder andere Buchenwald). De Duitsers arresteren in Nederland zonder enige reden joden. Deze worden naar Duitsland vervoerd en daar vergast of tewerkgesteld op een dergelijke wijze dat de dood er spoedig op volgt. De NSNAP houdt in Apeldoorn een vergadering. De spreker gebruikt voor zijn onderwerp de stuntelige titel ´Grootduits bewustzijn en Nederlandse bekrompenheid´.
1941 —– 23 september dinsdag.

Van Houtum: Onze fabriek krijgt een schrijven van het Rijksbureau voor rubber naar aanleiding van de autobanden. De twee banden die wij in de zomer van 1940 hadden aangegeven als reserve moeten wij nu inleveren. Deze banden zitten al op onze vrachtauto. Het bandenboekje klopt ook niet. Voor het verleggen van een band is een vergunning van het Rijksbureau nodig.
1941 —– 24 september woensdag.

Van Houtum: Er passeren de laatste weken weer veel militaire treinen Apeldoorn in oostelijke richting. De meeste transporten bestaan uit vrachtauto’s en kanonnen. Bij iedere trein bevindt zich een wagon met rollen camouflagegaas. Dit is normaal gaas met heide of een ander camouflagemiddel doorweven. In Assel bevindt zich een dergelijk bedrijf.
1941 —– 26 september vrijdag.

Van Houtum: De bieraccijns wordt van 2,60 tot 3 gulden verhoogd.Alle kappers in Nederland moeten hun haarafval bewaren en bij een centraalbureau inleveren. De prijzen voor kastanjes, eikels en beukennoten bedragen respectievelijk 0,04, 0,10 en 0,40 gulden per kilo.
1941 —– 29 september maandag.

BRANDWEER. Vandaag brandde een groot gedeelte van de Heidevlechterij te Assel af door sabotage. Het bluswater moesten wij op ongeveer 1500 meter van de brand halen waarmee wij een mooie tijd konden rekken. Inmiddels had het vuur zich zo uitgebreid dat ik het beste vond het maar stiekem te laten branden. Een hoge mof kwam eerst geweldig tegen mij razen en tieren. Toen ik hem verteld had waarom ik het zo deed gaf hij mij nog gelijk ook. De volgende dag kwam hij naar me toe om mij te zeggen dat wij goed gehandeld hadden. Hij was tevreden. Nu ik ook want er was ruim 2.000 m3 hei verbrand die anders voor camouflagenetten gebruikt zou zijn en dat was het voornaamste.

SPOORWEGEN. Op 29 en 30 september werd bij Kootwijk de spoorbaan van Amersfoort naar Apeldoorn versperd door het opleggen van zware materialen. De volgende dag werd geprobeerd er een spoorstaaf uit te nemen. Vermoedelijk is men niet in het bezit geweest van de juiste schroefsleutels óf men is gestoord. De staaf werd namelijk niet helemaal uitgenomen. Het gevolg hiervan was dat beide gevallen geen belemmeringen waren voor het spoorwegverkeer. De Sicherheits-Polizei echter vond deze aangelegenheden bijzonder gewichtig en stelde een diepgaand onderzoek in op mijn baanvak. Alle ploegbergplaatsen werden nagezien en waren voor diefstal van gereedschap niet naar hun zin afgesloten. Ook moesten mijn mensen en ik een verhoor ondergaan. Zij moesten en zouden een schuldige vinden. Voor de hand lag voor het Herrenvolk dat de man die het eerst bij de plaats van de aanslag was geweest er zeker ook meer van zou weten. Ik heb hem kunnen redden door aan te tonen dat alléén een leek hieraan gewerkt kon hebben omdat de man die hier was geweest niet beschikt had over de goede gereedschappen. Een deskundige onder de negen officieren was het hiermee niet eens. Ik hield echter vol en vroeg hem op goed geluk af zijn theorie te bewijzen. Ik kan U wel zeggen dat ik even ongerust was toen hij de bergplaats binnen ging om gereedschap te halen. Bij zijn terugkomst viel mij een blok van het hart want, gezien het gereedschap dat hij mee bracht, was hij niet zo érg deskundig. Hij kon er de bouten niet mee loskrijgen. Ik toonde hem aan wat een vakman zou gedaan hebben. Ik heb daarbij zeker een té vrolijk gezicht gezet want nu keerden de Herren zich tot mij. Ik had daarvoor een verhoor te ondergaan. Al met al duurde dit onder bedreigingen als ´einsperren´ enzovoort van ‘s middags half twee tot ‘s avonds half acht. Het resultaat was een huisarrest dat nimmer opgeheven is en waaraan ik zo vrij was mij niet te storen. Nimmer hebben wij weer iets over dit geval gehoord. In die tijd kreeg ik opdracht spoor op te breken en te verzenden naar Duitsland. Zoals met al onze opdrachten werd ook hier in vertraagd tempo gewerkt en kon ik het beperken tot een stukje spoor te Voorst. De rest ligt er altijd nog. Het gevolggeven aan opdrachten tot het verstrekken van inlichtingen over voorraden van materialen en gereedschappen werd steeds tegengehouden. Dit werd beschouwd als sabotage (door de Bahnbevollmächtigte). Het heeft niet veel geholpen want nu kregen ze wel enige inlichtingen maar zeer onvoldoende.
1941 —– 30 september dinsdag.

Van Houtum: ‘s Nachts verbrandt in Assel het hele bedrijf voor camouflagegaas. De daders zijn voortvluchtig. De commissaris van politie in Apeldoorn looft een beloning van 1000 gulden uit voor het opsporen en aanhouden van de daders. Enige weken geleden was bij het station een rail losgeschroefd. Dit werd nog tijdig ontdekt. Met het oog op de brand houdt de politie in de omgeving van Assel (ook in Harskamp) alle voorbijgangers aan en controleert hen op het persoonsbewijs.