Aflevering 4
De Bevrijding van Wilp
Dertien minuten na de landing van Operation Cannonshot stonden de mannen van Princess Patricia’s Light Infranty en de Seaforth Highlanders aan de andere oever van de rivier de IJssel. Voor hun lag de rest van West Nederland. De rook van de rookgeneratoren begint langzaam weg te vagen in de wind. Sergeant Major M. Milko van de Princess Patricia’s Light Infantry neemt de leiding en laat zijn manschappen zo snel als mogelijk oprukken richting het dorp Wilp. ‘Come on, Dog Company, move it, move it!’ he yells. ‘Now’s the time to earn your King’s shilling.’
1
2
3
1
Princess Patricia’s Canadian Light Infantry
2
Duitsers trekken overhaast richting Apeldoorn.
3
Seaforth Highlanders of Canada
Tankproblemen
Leidend in de aanval, bereikte luitenant Allan McKinnon‘s No. 17 Platoon de dijk van de Weerdesweg en vond deze onbezet. Maar het vuur vanuit boerderij ‘De Weerd’ werd steeds heftiger. Frost kon ook een vijandelijke tank zien staan. De inname van het dorp zou toch lastiger worden dan verwacht. Het peloton van McKinnon was slechts 150 meter van de boerderij verwijderd maar werd vastgepind door de vijandelijke infanterie en het machinegeweer van de tank.
De peloton’s PIAT schutter schoot zijn drie 2,5–pond bommen zonder effect. De PIAT had maar een effectief bereik van honderd meter. McKinnon stuurde een loper terug om meer PIAT patronen van de andere pelotons te krijgen terwijl de rest van zijn mannen ternauwernood dekking zocht van het hevige vijandige vuur. De situatie werd met de minuut benauwder.
De aanval van Thomas Hanberry
Er was geen enkele dekking die de kans bood om dichterbij de tank te komen voor Frost en zijn mannen. Frost zocht naar een snelle oplossing toen opeens Lance Sergeant Thomas Hanberry een PIAT met slechts één patroon greep en alleen richting de Duitse tank ging. Kruipend door het korte gras, in de ene sloot na de andere, kwam Hanberry onopgemerkt door de vijand steeds dichterbij de tank tot hij slechts 50 meter van de tank was verwijderd.
Om een goed schot te kunnen maken, rolde Hanberry in het open zicht. Terwijl de kogels boven zijn hoofd vlogen zette hij zich schrap om de PIAT af te vuren. Hij nam een diepe teug adem en terwijl hij langzaam uitademde drukte hij langzaam de trekker van de PIAT in. Het projectiel vloog 50 meter en raakte de tank precies op zijn zwakke plek.
Slechts seconden na dat de tank was uitgeschakeld kon de rest van het No 17. Platoon spoedig oprukken naar hun doelwit, die dankzij Hanberry met slechts één lichtgewonde kon worden overgenomen. Hanberry kreeg voor zijn solo aanval op de Duitse tank een Military Medal uitgereikt.
Beutepanzers
Beutepanzers zijn door de Duitsers gevangen genomen en in beslag genomen tanks. Dit was een vaak voorkomend tafereel in het Duitse leger. Na dat een tank was overgenomen door de Duitsers werd door middel van een groot balkenkruis aangegeven dat het nieuwe voertuig in dienst van het Duitse leger was. Tanks uit alle landen werden vaak in gebruik genomen door het Duitse leger.
De Duitse tank die zo veel problemen verzorgde bij boerderij de Weerd is na onderzoek ook waarschijnlijk een Beutepanzer geweest. Het ging hier om een in beslag genomen Char B1 tank. Een van origine Franse tank. De Franse zware slagtank, de befaamde Char B1 van Renault. Het was een ontwerp dat meer faam kreeg dan het waarde had. Het stamde feitelijk uit een generatie tanks van vlak na WOII, was log en traag en zoop brandstof. Bedoeld als ‘Char de bataille’ – slagtank – was de manoeuvreerbaarheid van de B1 slecht.
Een zware tegenaanval!
Ondertussen had de PPLCI de randen van Wilp overgenomen met ‘B’ Company. Kapitein Egan Chambers en zijn mannen verhuisde naar de sierlijke bakstenen kerk, die met zijn hoge torenspits, stijgende boogramen, en lang steunberen domineerde het dorp enkele andere gebouwen, wanneer plotseling in de duisternis gerammel en motorgeluid in de verte werd gehoord.
Op de voorhoede leidde luitenant E.R Berryman zijn No. 10 Platoon in een ‘Mad Dash’ naar het boom gehulde kerkhof. ‘B’ Company kreeg maar net de kans om vuurposities rond de kerk in te nemen voor dat drie Duitse tanks verschenen met een grote kracht Duitse infanterie erachter. Chambers wachtte tot de kolom was gepasseerd, en viel de Duitse colonne in de achterkant aan. De meeste van de achterhoede van de Duitse infanterie werd volledig verrast en Chambers zijn manschappen kwamen verwikkeld in een serie hevige hand tot hand gevechten. Al snel had Chambers de overhand in de situatie en wist zo 80 krijgsgevangenen te maken. Echter de rest van de Duitse kolonne marcheerde bijna ongeïnteresseerd verder langs de weg richting de IJssel. De mannen van Chambers groeven zich na deze gevechten langs de weg in, voor het geval dat de Duitse colonne zou omkeren.
‘They’re Coming At Us!’
Direct aan de voorkant van de Duitse colonne, bereidde Frost ‘D’ Company zich voor om de tanks recht van voren aan te vallen. Luitenant Harvey Beardmore No. 18 Platoon had twee PIAT schutters die klaar lagen voor een hinderlaag. Het leek een onvoldoende voorbereiding, maar de pogingen die Frost om het bataljonshoofdkwartier te bereiken op de radio waren allemaal mislukt, en Frost wist dat het uren zou duren voordat de tanks en anti-tank geschut over de IJssel waren getrokken. De infanterie van Frost moest deze aanval zonder hulp afslaan.
Frost was in een boerderij achter Beardmore positie, en zat nog steeds gehurkt achter de radio te proberen om door te dringen tot bataljonhoofdkwartier toen een loper de deur kwamen binnen rennen. “Drie tanks komen de weg op,” schreeuwde hij, net toen er een granaat door de muur heen ontplofte. Nog een granaat ontplofte voor het huis. Frost wenste dat hij terug in Italië was. Huizen daar konden een pak slaag van artillerie en tank vuur nemen, maar Frost had al snel gemerkt dat Nederlandse huizen de neiging hadden om direct uit een te vallen.
Vlakbij werd hevig geschoten, PIATS werden afgevuurd om de Duitse tanks uit te schakelen en het geluid van de Bren Guns galmde door de duisternis. Een soldaat riep vanuit de bovenste verdieping: “They’re coming at us!”. Frost trok zijn pistool terwijl hij van de radio af stapte toen net de deur open barstte en vijf Duitsers naar binnen stootten. Voordat Frost kon reageren, had zijn signaalgever het magazijn van zijn Sten Gun geleegd en al de Duitse mannen lagen kronkelend op de grond van de pijn.
Vlammen in de nacht
Buiten schoten de Duitse tanks aan één stuk door hopend zich een weg te banen richting het Canadese bruggenhoofd. Gewaarschuwd door de twee eerdere vuurgevechten, was ‘A’ Company aan het wachten toen de nacht opeens ontplofte in een vreselijke gebrul van granaten, PIAT bommen, Schmeisser’s, mortieren, Barnes en Stens. Plotseling verschenen de Duitse tanks bij de positie van “D” Company, al vurend in het wild in alle richtingen. Luitenant Bert Bolton’s No. 16 Platoon’s PIAT schutter vuurde een bom, en een grote explosie in de nacht, vol met rode vlammen schoten in de lucht.
De twee overgebleven tanks draaiden haastig en vluchtte terug de andere richting uit, waarna ze al snel werden gestopt door de PIAT’s van “A” Company. Daarna werd de rest van de Duitse infanterie gemakkelijk weggevaagd en de slag om Wilp was voorbij.
Gebruikte bronnen: National Archives of Canada, CODA Apeldoorn, Find A Grave, On to Victory: The Canadian Liberation of the Netherlands, March 23—May 5, 1945 (Canadian Battle), Joel Stoppels Battlefield Tours.
