van Normandië naar Nederland
We gaan terug naar 1944
Het is voor vele van ons moeilijk om in te beelden, maar Europa zag er heel anders uit in 1944. Duitsland gaat zijn vijfde oorlogsjaar in en is nog steeds aan de winnende hand. Het grootste gedeelte van Europa ligt in handen van de Duitsers.
Het omkeerpunt
D-Day
D-Day brengt daar eindelijk verandering in. De allergrootste land- en luchtmacht aller tijden maakt op 6 juni 1944 de oversteek van Engeland naar Normandië. In de ochtend landen de Geallieerde landingsschepen op de Normandische stranden en trekken Engelse, Canadese en Amerikaanse soldaten de strijd aan met Duitsland. De invasie is begonnen. Aan het einde van de dag zijn ten kosten van zware verliezen meer dan 150.000 troepen aan land. De Bevrijding van de Veluwe is onderweg!
“The eyes of the world are upon you. I have full confidence in your courage, devotion to duty and skill in battle.”
General Dwight D. Eisenhower
156115
troepen in Normandië
11590
Vliegtuigen
104428
ton bevoorrading
Parijs bevrijdt!
De veldslagen in Normandië duren zes weken. In Juli begint de razendsnelle opmars richting Parijs. In Augustus rijden Amerikaanse troepen de stad binnen en is Parijs bevrijd! De eerste grote mijlpaal van de Bevrijding. Ter ere van hun succes houden de Amerikaanse militairen een parade over de wereldberoemde Champs-Élysées. Ondertussen in Nederland rekent iedereen op een zeer snelle bevrijding, het kan nu niet meer lang duren! Maar de opmars gaat plotseling een stuk langzamer dan verwacht…
Operatie ‘Market Garden’
Montgomery’s Meesterplan
Dan komt er in September een gewaagd plan, ditmaal vanuit Generaal Montgomery. Volgens dit plan, zoals vele plannen het voor gingen, zou de oorlog moeten beëindigen met Kerst 1944. De operatie codegenaamd ‘Market Garden’ wordt gelanceerd, onder grote druk van Eisenhower. Vanaf vliegvelden in Engeland stijgen op 17 september 1944 duizenden vliegtuigen op. De grootste luchtmacht aller tijden zet koers in onze richting. Nederland! Ver achter de vijandelijke Duitse linies wordt een compleet leger aan gedropt. De Duitsers zijn compleet verrast en noemen het dan ook toepasselijk ‘September Sneeuw’. Tegelijkertijd dringen vanuit België de tanks van het 30e corps Brabant binnen. Operatie Market Garden is begonnen. De strijd komt dan eindelijk naar Nederland, iedereen houdt zijn adem in en verwacht binnenkort dan eindelijk die langverwachte Bevrijding!
1760
transportvliegtuigen
34600
parachutisten
3990
gliders
4
bruggen
‘Well, as you know, i always felt we tried to go a bridge too far.’
Operatie ‘Veritable’ & ‘Grenade’
Het hol van de leeuw
Het is inmiddels februari 1945. De Geallieerden hebben amper tijd om zich te hergroeperen na het verlies van Market Garden. Het voorheen enorme Duitse leger staat op zijn laatste benen en trekt als een opgejaagd dier terug richting Duitsland. Als een laatste stuiptrekking slaan de Duitsers hard toe in de Belgische Ardennen. Maar de Geallieerden houden stand en weten met grote moeite de aanval af te ketsen. De bal ligt nu bij de Geallieerden, die in vijf maanden tijd weer genoeg kracht hebben voor een serie van serieuze aanvallen.
In de omgeving van Nijmegen staan overal Geallieerde voertuigen, zwaar kaliber kanonnen, tanks, noem het maar op. De Geallieerden houden een bijna continu bombardement op Duitsland. ’S nachts vliegen de jongens van de Royal Air Force en overdag de zware jongens van de Amerikanen. Niets blijft gespaard, Duitse steden, spoorwegen, autowegen, fabrieken. Alles wordt letterlijk plat gebombardeerd. Ondertussen aan de grond maken de soldaten zich klaar om voor het eerst sinds de invasie Duitsland te betreden. Ze staan letterlijk aan de poorten van de hel.
In de ochtend van 8 februari 1945 wordt groen licht gegeven op operatie Veritable. Meer dan 1000 kanonnen van verschillend kaliber schieten onophoudelijk op Duits terrein in de omgeving van Goch, Emmerich, Wesel en Kleve. Dit is de allergrootste artilleriebombardement sinds D-Day. 500.000 soldaten trekken nu recht het hol van de leeuw in. Tegelijkertijd start vanuit de omgeving van Roermond de Amerikaanse operatie ‘Grenade’. Zo wordt de weg snel vrijgemaakt naar Berlijn. Maar de Duitsers zijn vastberaden om hun geliefde land niet zonder slag of stoot prijs te geven.
De Canadezen trekken richting Veluwe
De bevrijding staat op het punt te beginnen
Op 30 maart 1945 beginnen de Canadezen met hun tocht door Nederland. Ze trekken vanuit Duitsland richting de IJssel. Maar de Duitsers hebben een verdedigingslinie langs de IJssel opgebouwd. En de Canadezen krijgen het zwaar te verduren. Steden zoals Doetinchem, Zutphen en Deventer worden goed verdedigd door de Duitsers, maar niks lijkt nu nog de Geallieerden te kunnen stoppen. Zij staan nu aan de natuurlijke scheidingslijn van de Veluwe, de rivier de IJssel. Het bord staat, de pionnen zijn gezet, laat het spel beginnen. De Bevrijding van de Veluwe staat op het punt om te beginnen…
