Wapens van de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er aan beide kanten constant onderzoek gedaan naar nieuwe en betere wapens. De Duitsers hadden vaak een technologische voorsprong op de Geallieerden omdat zij al bezig waren met het voorbereiden van een oorlog. Bevrijding van de Veluwe bekijkt de technische feiten achter ieder bekend Duits wapen uit de Tweede Wereldoorlog. U als lezer krijgt een uniek perspectief in het arsenaal van de Duitse soldaat.
Pistolen
Walther P38
De Walther P38 werd door de fabriek Carl Walther ontworpen en vanaf maart 1938 in gebruik genomen na enkele modificaties van het prototype dat in eerste instantie werd voorgesteld. Er werden veel Duitse soldaten mee uitgerust. Het werd beschouwd als een van de beste pistolen in het kaliber 9 mm Parabellum. Het laden kan op twee manieren: door de haan te spannen en daarna de slede naar achteren te trekken; of door de slede naar achter halen zonder de haan vooraf te spannen. Hier is veel kracht voor nodig. Het wapen leek van af begin “perfect”. Het was licht, betrekkelijk klein, nauwkeurig en evenwichtig. Het strippen, onderhoud en gebruik van het wapen vereisten geen speciale cursussen of handleidingen. Amerikaanse officieren vertelden dat tijdens het Ardennenoffensief bijna elke Duitse soldaat een Walther P38 bij zich had. Het wapen werd ook gebruikt door, vanuit Duits perspectief, vijandelijke soldaten en vervolgens meegenomen naar hun thuisland als souvenir.
ontworpen
mm lengte
gram, ongeladen gewicht
begon massa productie
Luger P08
Een van de bekendste pistolen waarmee tijdens de tweede wereldoorlog werd geschoten is de Duitse Luger. Dit wapen werd niet alleen in het Duitse leger gebruikt maar ook in het Zwitserse leger en andere legers. Ook het Nederlandse leger had de Luger ingevoerd. Zo hebben de KNIL en de koninklijke marine het wapen gebruikt. De Luger ziet men vaak in films over de Tweede Wereldoorlog verschijnen en het wapen is duidelijk te herkennen aan de typische vorm. Dit semi- automatische pistool heeft een relatief korte loop en een naar verhouding een groot handvat waarin zich het patronenmagazijn bevindt. De zijkanten van dit handvat zijn voorzien van twee houten plaatjes die gegroefd zijn zodat een goede grip ontstaat.
gram, ongeladen gewicht
mm lengte
meter vuurafstand
Reichsmark voor 1 Luger
Walther Polizeipistole
De Walther PP is in 1921 ontworpen. Later verschenen er ook versies in de kalibers .22 LR- en .380 ACP. De Walther PPK is één jaar later ontworpen en heeft als onderscheid dat hij een kortere loop heeft dan de PP. PPK staat dan ook voor Polizei Pistole Kurz (kort). Beide vuurwapens zijn pas vanaf 1929 in massaproductie vervaardigd. De Walther PPK had na de Tweede Wereldoorlog een negatief imago, doordat het door de Gestapo werd gebruikt. Deze agenten droegen het kleine pistool in een schouderholster onder hun jassen. Vandaag de de dag is de PPK, vanwege zijn geringe omvang, zeer populair bij geheim agenten, beveiligers en lijfwachten.
mm lengte
gram, ongeladen gewicht
miljoen geproduceerd tijdens WO2
patronen in 1 magazijn
Geweren
Gewehr 43 / Karabiner 43
Het Gewehr 43, later hernoemd naar Karabiner 43 (G43/K43), was een wapen van de Duitse Wehrmacht in de Tweede Wereldoorlog. Dit werd als verbeterde versie van het weinig succesvolle Gewehr 41 ontwikkeld, om nog maar eens te trachten de Karabiner 98k te vervangen als standaard infanteriewapen, omdat de Wehrmacht aan het oostfront overtroefd werd door de Sovjet-Russische semiautomatische geweren. Het Gewehr 43 was een semiautomatisch geweer op gasdruk met een kaliber van 7,92 x 57mm. De scherpschuttersuitvoeringen droegen aanvankelijk het Zielfernrohr ZF 41-vizier, voordat het ZF 43 en het verbeterde ZF 43/1 werd toegepast.
geproduceerd tijdens WO2
patronen in 1 magazijn
kilo, gewicht ongeladen
meter vuurafstand
Karabiner 98k
De Karabiner 98k (K98k of Kar98k) was een Duitse infanteriekarabijn die vanaf 1935 tot 1945 door een aantal Duitse fabrieken werd geproduceerd, waaronder de bekende wapenfabrikant Mauser te Oberndorf am Neckar. Het werd vanaf zijn introductie als standaardgeweer bij de Wehrmacht 60 jaar gebruikt in tientallen landen. Het is een grendelgeweer (ook repeteergeweer genoemd), dat wil zeggen dat nadat er een schot is afgevuurd, de volgende patroon door middel van een handbediende grendel vanuit het magazijn in de kamer moet worden geduwd. Het systeem dat in de K98k wordt gebruikt, wordt wel eens als het meest succesvolle ontwerp in zijn soort omschreven omdat dit grendelsysteem steviger en betrouwbaarder was; het liep onder andere minder snel vast dan de tot dan toe gebruikte systemen. Het interne magazijn kon maximaal 5 patronen, kaliber 7,92 x 57 mm, bevatten die met behulp van een laadstrip (clip) in het magazijn konden worden gedrukt.
geproduceerd tijdens WO2
patronen in 1 magazijn
meter vuurafstand
kilo gewicht ongeladen
Gewehr 98
Het Mauser Gewehr 98 was een Duits infanteriegeweer dat vanaf 1898 tot 1945 door een aantal Duitse fabrieken werd geproduceerd. Het geweer deed tot 1935 dienst als standaardwapen van de Duitse landmacht, totdat de kortere versie Mauser Karabiner 98k het verving. De Mauser is ontstaan aan het einde van de 19e eeuw. Het wapen werd in april 1898 geïntroduceerd door de Duitse Keizer Wilhelm II met de naam “Gewehr 98”. Het is een grendelgeweer, dat wil zeggen dat nadat er een schot is afgevuurd, de volgende patroon door middel van een handbediende grendel in de kamer moet worden geduwd. Het Gewehr 98 werd het standaardwapen voor alle militaire eenheden in Duitsland. De aangepaste versie Gewehr 98k werd vanaf 1935 gebruikt door de Wehrmacht. De Mauser werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt door de Duitse militairen. Het werd regelmatig gebruikt als een sluipschuttersgeweer, omdat er eenvoudig een ZF41 2.5x- of ZF41 5x-vizier op te monteren was.
in gebruik door de Wehrmacht
kilo, ongeladen gewicht
mm lengte
meter effectief bereik
Machinepistolen
Maschinenpistole 38 / 40
De MP 38/40 is een machinepistool met een 9×19 mm Luger/Para kaliber. Het weegt 4,7 kg geladen en 4,03 kg ongeladen. Het wapen is met opgevouwen schoudersteun 630 mm lang en met uitgevouwen schoudersteun 833 mm lang. Het was het meest gebruikte machinepistool van de Wehrmacht. De vuursnelheid van het wapen is 500 schoten per minuut. Het magazijn kan 32 of 64 patronen bevatten en de effectieve vuurafstand is ongeveer 200 meter. De MP 38/40 werd in de jaren 1938 en 1940 ontworpen naar het ontwerp van de ingenieur Vollmer van de Ermafabriek. Het wapen wordt wel eens SCHMEISSER genoemd omdat deze naam op het munitiemagazijn vermeld staat. Die benaming is ten onrechte omdat de wapenontwikkelaar Hugo Schmeisser niets met het ontwerp van dit wapen te maken heeft gehad en slechts het magazijn leverde. Er werden meer dan 1,2 miljoen MP 40’s geproduceerd tijdens WOII. Het wapen werd aanvankelijk vooral gebruikt door parachutisten en tankbemanningen, later werd het een wijdverspreid wapen onder de infanterie.
kilo, ongeladen gewicht
schoten per minuut
miljoen geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Machinegeweren
Maschinengewehr 34
De Maschinengewehr 34, of MG34, was een Duits machinegeweer voor het eerst uitgegeven in 1934, wat door velen werd beschouwd als het allereerste moderne general-purpose machinegeweer. MG34 werd primair gebruikt als infanterie machinegeweer tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was de bedoeling dat het zou worden vervangen door de nieuwere MG42, maar er waren niet genoeg van de MG42, zodat de productie van de MG34 door ging tot 1945. De MG34 werd ontworpen in de eerste plaats door Heinrich Vollmer uit Mauser Werke. Hij baseerde de MG34 op een andere Duitse constructie – de MG30 geproduceerd door Solothurn in Zwitserland. Het ontwerp was op voorwaarde dat de soldaat met ‘s werelds eerste machinegeweer volledig in staat was om een hoog volume van aanhoudende vuurkracht zonder te leveren zonder te boeten in snelheid van beweging of tactische flexibiliteit. Vandaag de dag, heeft elke militaire macht in de wereld heeft machinegeweren, die zijn voortgekomen uit de basisconfiguratie en beginselen van de MG34.
kilo, ongeladen gewicht
schoten per minuut
miljoen geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Maschinengewehr 42
De MG42 of Maschinengewehr 1942 is een Duitse mitrailleur (machinegeweer) die voor het eerst werd geproduceerd in 1942 als de opvolger van de MG34. Het Britse leger gaf het wapen de bijnaam Hitlers Buzzsaw. De Nederlandse vertaling daarvan is Hitlers cirkelzaag, af te leiden van de hoge vuursnelheid. De MG42 had met z’n 1200 schoten per minuut, de hoogste vuursnelheid van alle vuurwapens tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nadeel was wel dat door de hoge vuursnelheid veel patronen konden worden verschoten, waardoor men snel door de aanwezige munitievoorraad heen was. De MG42 kon wel 20 schoten per seconde afvuren en moest met korte salvo’s worden afgevuurd, om het smelten van de loop tegen te gaan.
kilo, ongeladen gewicht
schoten per minuut
miljoen geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Fallschirmjägergewehr 42
De FG42 is een wapen dat in de Tweede Wereldoorlog vooral door Duitse parachutisten werd gebruikt. Het is gemaakt voor het kaliber 7,92 x 57/ 8 x 57 IS. FG42 staat voor “Fallschirmjägergewehr 42”. Dat is Duits voor parachutistengeweer uit 1942. De opdrachtgever van het geweer was Hermann Göring. Hoewel het een goed wapen was, net als vele andere Duitse wapens, is het maar in zeer kleine aantallen gemaakt. Dat is vooral vanwege de hoge kosten die de productie van het geweer met zich meebracht.
Tijdens de Slag om Kreta, moesten de Duitse parachutisten landen met alleen pistolen, pistoolmitrailleurs en handgranaten. Het Duitse parachutestelsel zorgde ervoor dat de parachutist op zijn knieën landde en dan in een voorwaartse rol terechtkwam. Daardoor was het niet mogelijk om zware wapens mee te nemen. Vaak werden er dan aparte containers gedropt, waar de wapens in zaten. Tijdens de slag om Kreta hadden de Britten, Nieuw-Zeelanders, Australiërs en Grieken het voordeel van lange afstands(machine-)geweren. Hierdoor werd de situatie van de Duitse parachutisten zeer penibel, want ze moesten namelijk eerst naar de gedropte wapencontainers zien te komen. De zware verliezen van de Duitse parachutisten (zo’n 4500 man gesneuveld) zorgde er daardoor voor, dat de Duitsers het nieuwe geweer gingen ontwikkelen.
kilo, ongeladen gewicht
schoten per minuut
jaartal van ontwerp
meter vuurafstand
Aanvalsgeweren
Sturmgewehr 44
Het Sturmgewehr 44 was de naam voor een licht automatisch geweer dat werd ontwikkeld uit de Mkb 42 (H) door Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog als onderdeel van het Maschinenkarabiner (automatische karabijnen) programma. De vele namen voor de opvolger van de Mkb 42 (H) zijn het resultaat van de ingewikkelde bureaucratie in nazi-Duitsland. MP43, MP44 en StG 44 waren bijna identieke wapens met enkel kleine verschillen en productiedata. De laatste, het StG44, werd Sturmgewehr genoemd. Het combineerde de voordelen van machinepistolen en automatische geweren. Voor de MP 43 werd een nieuwe patroon ontwikkeld in het kaliber 7,92 x 33 mm, ook bekend onder de naam 7,92 mm Kurz.
kilo, ongeladen gewicht
schoten per minuut
geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Antitank Wapens
Panzerfaust
De Panzerfaust (letterlijk “pantservuist”, Duits voor de gantelet van een harnas) was een goedkoop, terugslagloos Duits antitankwapen uit de Tweede Wereldoorlog. Het bestond uit een klein, weg te gooien, voorgeladen terugslagloos kanon — de lading werd dus niet door een raket aangedreven, zoals vaak wordt gedacht. De Panzerfaust verving de eerder gebruikte Faustpatrone en werd tot het einde van de oorlog in verschillende versies gebruikt. De Panzerfaust droeg vaak waarschuwingen in rode letters op de achterkant van de buis, de woorden waren meestal Achtung! Feuerstrahl!, vanwege de vuurstraal die uit de achterkant van het wapen kwam. Het was terugslagloos doordat het daar open was en de reactiekracht van de naar achteren geblazen gassen de kracht die op het projectiel uitgeoefend werd, compenseerde. Na het vuren werd de buis weggegooid, dit maakt de Panzerfaust het eerste na gebruik af te danken antitankwapen. De holle lading was in staat tot 200 mm aan staal te doorboren, genoeg om elk pantservoertuig uit die tijd uit te schakelen.
kilo, geladen gewicht
schoten per keer
geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Panzerschreck
De Duitse Panzerschreck of Raketenpanzerbüchse was een Duits antitankwapen gebaseerd op de Amerikaanse Bazooka. Dit wapen werd in een team toegevoegd aan een peloton. Dit team bestond uit drie man. Ondanks de naam, Panzerbüchse betekent “antitankgeweer”, was dit géén geweer, maar een draagbare raketwerper.
De Panzerschreck was een poging uit 1943 de Amerikaanse bazooka te verbeteren: het wapen had een kaliber van 88mm en een doorslagvermogen van 200mm met een effectief bereik van 150 meter. Hierdoor was het wel zwaarder met een lengte van 164 cm en een gewicht van 9,25 kilo en moest een niveau hoger als pelotonswapen ingezet worden; het sectiewapen was de Panzerfaust.
De naam was een ironische verwijzing naar de oorspronkelijke betekenis van het woord Panzerschreck: het verschijnsel dat infanterie door schrik voor tanks bevangen werd en in paniek op de vlucht sloeg. Door dit nieuwe wapen moesten de rollen dus omgekeerd worden.
De Amerikanen zouden als reactie op de Panzerschreck weer de Superbazooka ontwikkelen, een wapen met gelijksoortige prestaties.
kilo, geladen gewicht
schoten per keer
geproduceerd tijdens WO2
meter vuurafstand
Gebruikte bronnen: Wikipedia,